Pilch

Rozpoczęcie edukacji w przedszkolu, a potem w szkole, to nie tylko zmiana otoczenia, początek przygody z nauką, czy pierwsza grupa przyjaciół. Obu wydarzeniom towarzyszą ogromne emocje. Dziecko po raz pierwszy tak naprawdę opuszcza dom rodzinny, jedyne znane środowisko, i przechodzi do świata, w którym panują nowe, nieznane zasady.

Emocje kluczem do prawidłowego rozwoju

Dzieci, u których inteligencja emocjonalna została prawidłowo ukształtowana, łatwiej radzą sobie ze stresem. Lepiej identyfikują uczucia swoje i innych, są zdolne do empatii, co znacznie ułatwia im funkcjonowanie w grupie i odnalezienie się w nowej sytuacji. Dzieci, których emocje są uporządkowane, lepiej znoszą porażki, dzięki czemu nie poddają się w drodze do celu i nie przestają nabywać nowych umiejętności. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby już od najmłodszych lat stymulować rozwój ich emocjonalności

I
Przedszkole

W okresie przedszkolnym za kształtowanie tej sfery życia odpowiadają rodzice i nauczyciele. W jaki sposób? Poprzez nieustanne dawanie dobrego przykładu, słuchanie, tłumaczenie i wspólne odnajdywanie rozwiązań.

Strach przed porzuceniem

Jednym z najpowszechniejszych uczuć, które towarzyszą dzieciom rozpoczynającym naukę w przedszkolu jest lęk separacyjny, nieraz przechodzący w strach przed porzuceniem. Maluch nagle przestaje spędzać czas z mamą i większość dnia przebywa w grupie obcych ludzi. Zdarza się, że nie jest w stanie znieść tak długiej rozłąki i rozpaczliwie próbuje pozostać z rodzicami.

Lęk przed rozdzieleniem może przechodzić w lęk przed porzuceniem. Dziecko nie tylko nie chce zostać w przedszkolu, ale dodatkowo zaczyna obawiać się, że rodzice zostawią je tam na zawsze. Dlatego opiekunowie powinni zadbać o to, by dziecko oswoiło się z miejscem i nauczycielami jeszcze zanim zacznie edukację. Wizja przedszkola powinna być jak najbardziej zachęcająca, tak, aby ciekawość i chęć poznania nowego miejsca zwyciężyły nad lękami. Pozytywny obraz szkoły czy przedszkola z pewnością zminimalizuje późniejsze trudności.

Smutek i radość

W przedszkolu niezawodne może okazać się Drzewko Smutku i Radości. Dzieci wspólnie z nauczycielem mają rozdzielić emocje i cechy na smutne i radosne. Pozwoli to maluchom właściwie rozróżniać uczucia, nauczy je nazywać emocje, które nimi kierują oraz radzić sobie z nimi. Ważne jest, aby dzieci wiedziały, że okazywanie emocji nie jest niczym złym, jednak uczucia mogą powodować zachowania, nad którymi trzeba umieć panować.

Przedszkole zapewnia pierwszy etap nauki o uczuciach i zachowaniu. Wykształcenie u najmłodszych dojrzałości emocjonalnej ma ogromny wpływ na kolejne lata nauki. Warto pamiętać, że nauka w przedszkolu jest o tyle ważna, że przebiega pod okiem specjalistów, pedagogów, którzy w profesjonalny sposób wspierają rozwój maluchów.

II
Szkoła

Podstawą do rozpoczęcia nauki w szkole jest osiągnięcie tzw. dojrzałości szkolnej. Podczas badania gotowości szkolnej ocenia się nie tylko rozwój fizyczny, sprawność ruchową oraz umiejętności społeczne, ale też dojrzałość emocjonalną. Dziecko, które rozpoczyna naukę w pierwszej klasie powinno odczuwać więź z grupą i nauczycielem, przeżywać sytuacje związane z funkcjonowaniem grupy oraz prawidłowo reagować na uwagi (zarówno negatywne i pozytywne) dotyczące jego zachowania oraz nauki. Brak umiejętności radzenia sobie z emocjami może mieć negatywny wpływ na postępy w nauce. Będzie to wymagało dodatkowych ćwiczeń mających na celu wykształcenie prawidłowych reakcji i poznanie uczuć. Ważne jest, aby rodzice pamiętali, że sfera emocjonalna jest bardzo ważna. Rozwój kompetencji poznawczych, ruchowych i społecznych jest bowiem w całości od niej zależny.

Rozwój poprzez zabawę

Pamiętajmy, że z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym niełatwo jest rozmawiać o emocjach. Można je jednak do tego zachęcić poprzez zabawę. Świetną propozycją jest
Domino – Gra Twarzy, które z jednej strony pozwoli dzieciakom nazwać nowe emocje, z drugiej ułatwi mówienie o nich, dzielenie się nimi z rodzicami czy nauczycielem. W trakcie zabawy o wiele łatwej będzie dziecku opowiedzieć o uczuciach, które mu towarzyszą w pierwszych dniach w szkole. Wspólna zabawa dzieci i rodziców jest ważna również dlatego, że jest świetnym sposobem na okazanie najmłodszym zainteresowania ich problemami i chęci wsparcia. To niezwykle istotne, jeśli chcemy, by w dalszych latach nasza pociecha potrafiła poradzić sobie z emocjami i prawidłowo funkcjonować w grupie rówieśników.

Niepotrzebna presja

Powodem nagłego pojawienie się kłopotów z emocjonalności pierwszoklasisty może być również presja związana z wynikami w nauce. Stres wywołany zbyt dużymi wymaganiami i nowym otoczeniem może doprowadzić do wielu niebezpiecznych zaburzeń. Może dojść nawet do regresji, a więc wyparcia wcześniej przyswojonych umiejętności. W pierwszych dniach nauki dziecko będzie odczuwało zagubienie, zakłopotanie, zawstydzenie, wycofanie. W późniejszym czasie negatywne emocje mogą się przełożyć nawet na zaburzenia czynności fizjologicznych, w tym snu czy jedzenia.

Przygotowanie dziecka do pierwszej wizyty w szkole oraz pomaganie mu w radzeniu sobie z emocjami nie tylko podnoszą poczucie bezpieczeństwa i niwelują lęki. Dzięki nim rozwój osobisty nie zostaje zakłócony, a socjalizacja przebiega prawidłowo. Brak urazów spowodowanych paniką i lękami podczas adaptacji w nowym miejscu sprawia, że przejście przez kolejne etapy edukacji staje się o wiele prostsze.