Rozwój zmysłów u dziecka
Zmysły dziecka- dlaczego należy o nie dbać i rozwijać?
Gdy dziecko przychodzi na świat, jest w pełni gotowe do zmysłowego poznawania rzeczywistości. Ma bardzo dobrze rozwinięty zmysł słuchu, węchu, dotyku, smaku. Ostatni w kolejności rozwija się zmysł wzroku. W zasadzie kształtuje się dopiero po narodzeniu, choć w łonie matki dziecko już otwiera oczy.Dzięki tym wszystkim narzędziom dziecko może doświadczać nowego dla niego otoczenia. Po zapachu poznaje rodzica. Słyszy bicie serca. Dotyka w zasadzie wszystkiego dookoła, choć pierwszym obiektem jest najczęściej skóra bądź pierś mamy i ubrania. Kosztuje (przez kilka miesięcy) mleka. Jeśli pije z piersi – powoli zapoznaje się ze smakami potraw, jakie zjada mama.
Wszystkie te doświadczenia zmysłowe prowadzą do kształtowania się przekonań na temat świata, ludzi oraz samego siebie. Są niejako fundamentem sposobu rozumienia świata – zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłości.
Co więcej, dzięki rozwojowi zmysłów kształtuje się rozwój poznawczy, społeczny, emocjonalny, także komunikacyjny. Rośnie poczucie bezpieczeństwa, samodzielność, inicjatywa. Wszystko, co dziecko słyszy i widzi składa się na całokształt jego osobowości.
Co zatem robić, by rozwijać zmysły?
Należy pozwalać dziecku na zabawę piaskiem, wodą, plasteliną, ryżem. Nie ograniczajmy pobytu na dworze do placu zabaw, ale wychodźmy z dzieckiem na spacer do parku, pozwalajmy chodzić boso. To również jest treningiem zmysłów.
Zmysły zaczynają się rozwijać już w życiu płodowym. Pierwszy jest dotyk, który towarzyszy rosnącemu w brzuchu mamy dziecku od około ósmego tygodnia. W 21 tygodniu ciąży tworzą się kubki smakowe, a dziecko uczy się połykać, a co za tym idzie – poznaje smak. W tym samym czasie zaczynają działać receptory węchu. Kilka tygodni później malec zaczyna słyszeć. Wzrok rozwija się pod koniec ciąży – około 33 tygodnia.
Co się dzieje po porodzie? Najlepiej wykształconymi zmysłami noworodka są węch i słuch. Dlatego też, by dziecko rozwijało się w każdej ze zmysłowych sfer równomiernie, należy je odpowiednio stymulować. Jak to robić, żeby nasze działania przyniosły pożytek, a nie szkodę?
Świat poznajemy za pomocą zmysłów – świadomie (eksperymentowanie, doświadczanie) i nieświadomie (obserwacja, odbieranie zapachów). A najlepiej odbierać rzeczywistość poprzez doświadczanie przyrody i przeżywanie jej wszystkimi zmysłami. Dzieci powinny patrzeć, słyszeć, wąchać, dotykać i smakować otaczający je świat.
Pomoce wspierające rozwój integracji sensorycznej:
Comprimo
Za pomocą rąk lub stóp dziecko naciska prostopadłościan i dostrzega, że mają różne poziomy oporu. Każde z 2 prostopadłościanów ma taką samą odporność na nacisk rąk lub stóp. Zadaniem dziecka jest znalezienie odpowiedniej pary, które są oznaczone zamkami w tych samych kolorach. Comprimo może być wykorzystywane jako cenny element terapii u dzieci z trudnością z napięciem mięśniowym. Ponadto Comprimo rozwija zmysł dotyku oraz zdolność obserwacji i koncentracji. Pozwalają ćwiczyć percepcję ruchów oraz regulują napięcie mięśniowe.
Dźwiękowe kulki drewniane
Kulki można wstrząsnąć ręką lub potoczyć po podłodze lub stole. Pozostali gracze przypisują te same dźwięki. Ze względu na kształt kulki te nadają się również do gier kierunkowych. Czy piłka toczy się w prawo czy w lewo? Czy ona podchodzi do mnie, czy się toczy? Zachęca się do percepcji słuchowej, kierunkowego słuchania, koncentracji i uwagi.
Klocki dotykowe
Rozwijają zmysły, zwłaszcza zmysł dotyku. Uwrażliwiają na różnorodność faktur, rozwijają czucie w palcach, zachęcają do samodzielnych działań i zdobywania doświadczeń drogą empiryczną i polisensoryczną. Szczególną zaletą tej pomocy jest jej wpływ na rozwój komunikacji werbalnej dzieci – rozwijanie słownictwa, umiejętność wyrażania odczuć i charakterystycznych cech przedmiotów i różnych materiałów oraz ich struktur. Ponadto wyzwalają silne pozytywne emocje oraz rozwijają wyobraźnię.
Kostki naciskowo pamięciowe
Ekscytująca gra dająca wiele radości i rozwijająca zdolność obserwacji i koncentracji, rozwija zmysł dotyku. Gra pamięciowa niesie ze sobą wyzwanie. Sekretem jest poznanie właściwości sprężyny mieszczonej w każdym z sześcianów poprzez jej naciśnięcie i właściwe dobranie pary. Kostki naciskowo-pamięciowe, są bardzo cenną i pomysłową zabawką pozwalającą na regulację siły nacisku. Mogą być wykorzystywane jako cenny element terapii u dzieci z trudnością z napięciem mięśniowym. Ponadto kostki rozwijają zmysł dotyku oraz zdolność obserwacji i koncentracji. Pozwalają rozwijać się pod względem manualnym, ćwiczą percepcję ruchów oraz regulują napięcie mięśniowe.
Kulki edukacyjne Panel do kulek edukacyjnych
Zadanie polega na odnalezieniu pary kulek tej samej wielkości, koloru lub innych podobnych przedmiotów. Zadań może być wiele. Podczas zabawy dziecko ćwiczy pamięć, kojarzenie podobieństw i przeciwieństw, rozwija zmysł dotyku i mowy, gdy opisuje przedmiot. Panel został wykonany z drewna bukowego, woreczki z lnu.
Rękawice dotykowe
Za pomocą rąk lub stóp dziecko naciska prostopadłościan i dostrzega, że mają różne poziomy oporu. Każde z 2 prostopadłościanów ma taką samą odporność na nacisk rąk lub stóp. Zadaniem dziecka jest znalezienie odpowiedniej pary, które są oznaczone zamkami w tych samych kolorach. Comprimo może być wykorzystywane jako cenny element terapii u dzieci z trudnością z napięciem mięśniowym. Ponadto Comprimo rozwija zmysł dotyku oraz zdolność obserwacji i koncentracji. Pozwalają ćwiczyć percepcję ruchów oraz regulują napięcie mięśniowe.
Skrzynka dotykowa
Rozwija zmysły, zwłaszcza zmysł dotyku. Uwrażliwia na różnorodność faktur, rozwija czucie w palcach, zachęca do samodzielnych działań i zdobywania doświadczeń drogą empiryczną i polisensoryczną. Szczególną zaletą tej pomocy jest jej wpływ na rozwój komunikacji werbalnej dzieci – rozwijanie słownictwa, umiejętność wyrażania odczuć i charakterystycznych cech przedmiotów i różnych materiałów oraz ich struktur. Ponadto wyzwala silne pozytywne emocje oraz rozwija wyobraźnię.
Zestaw kulek z różnych materiałów
Rozwijają zmysły, zwłaszcza zmysł dotyku. Uwrażliwiają na różnorodność faktur, rozwijają czucie w palcach, zachęcają do samodzielnych działań i zdobywania doświadczeń drogą empiryczną i polisensoryczną.