W listopadzie pisaliśmy o lateralizacji oraz jej znaczeniu w rozwoju dziecka, w szczególności takich umiejętności jak pisanie i czytanie. Dziś podpowiadamy, w jaki sposób można określić, która ze stron jest u dziecka dominująca.
Stan lateralizacji czynności ruchowych jest możliwy do określenia za pomocą wywiadu, obserwacji i specjalnie dobranych prób eksperymentalnych. Jeden z takich zestawów stworzyły Ewa Klima i Joanna Bala pod kierunkiem prof. dr hab. Marty Bogdanowicz. Pomaga on nauczycielom i specjalistom w ocenie lateralizacji czynności ruchowych, która z kolei jest niezwykle istotna w diagnozie gotowości szkolnej oraz diagnozie będącej podstawą do objęcia dziecka pomocą pedagogiczno-psychologiczną.
Zestaw został stworzony w oparciu o próby diagnostyczne dotychczas stosowane w praktyce klinicznej oraz autorskie pomysły specjalistek i składa się z zadań diagnostycznych wraz z odpowiednimi pomocami, takimi jak:
- sznurek zakończony drewnianą igłą oraz cztery czerwone korale;
- kołek na podstawce oraz trzy klocki z dziurką w różnych kształtach;
- deseczka z trzema otworami, trzy drewniane kolorowe kołki oraz drewniany młotek;
- trzy tulejki tworzące lunetkę z oznaczeniem sposobu ułożenia;
- pięć drewnianych żetonów;
- trzy drewniane klamerki;
- lustrzany kalejdoskop;
- pokrywka do pudełka z otworem.
Zestaw uzupełniają arkusze do wydruku z płyty zamieszczonej w zestawie, w których nauczyciel zapisuje wyniki badania oraz specjalny program komputerowy, pozwalający określić model lateralizacji.
Przykładowe zadania wybrane spośród 13 prób
Nawlekanie korali
Do wykonania tego zadania wykorzystuje się sznurek zakończony drewnianą igłą oraz cztery korale z dziurką. Przedmioty te powinny być położone na stole, dokładnie naprzeciwko dziecka, w ten sposób, aby lewa i prawa ręka miały do pokonania tę samą drogę.
Zadaniem dziecka jest szybkie i ostrożne ponawlekanie korali na sznurek.
Krykiet
Do wykonania tego zadania potrzebne są drewniany młotek, krążek i pudełko, które pełni rolę bramki. Przedmioty te powinny być położone na stole, dokładnie naprzeciwko dziecka, w ten sposób, aby lewa i prawa ręka miały do pokonania tę samą drogę.
Zadaniem dziecka jest wbicie krążka przy pomocy młotka do bramki.
Wbijanie kołeczków
W zadaniu tym wykorzystuje się drewnianą deseczkę z trzema otworami, trzy kołki oraz młotek. Przedmioty te powinny być położone na stole, dokładnie naprzeciwko dziecka, w ten sposób, aby lewa i prawa ręka miały do pokonania tę samą drogę.
Zadaniem dziecka jest umieszczenie kołków w odpowiednich dziurkach, a następnie ich wbicie przy pomocy młoteczka.
Wrzucanie żetonów
Do wykonania zadania potrzebne jest drewniane pudełko z otworem w pokrywie i pięć drewnianych żetonów. Przedmioty te powinny być położone na stole, dokładnie naprzeciwko dziecka, w ten sposób, aby lewa i prawa ręka miały do pokonania tę samą drogę.
Zadaniem dziecka jest wrzucenie żetonów do pudełka, jeden po drugim.
Bardzo ważne, by badanie zostało przeprowadzone w formie zabawy. Dzięki temu dziecko będzie się czuło bezpiecznie i swobodnie, a zadania będzie wykonywało w zwyczajowy dla siebie sposób.
Co więcej, wynik badania warto uzupełnić wywiadem z rodzicami, gdyż to oni obserwują dziecko na co dzień w naturalnych sytuacjach, a zatem podczas jedzenia, ubierania, zabawy.
